صبح آدینه

به قلم وحید صمصامی عضو کانون بصیرت بسیج دانشجویی استان بوشهر

دانشجوی دانشگاه پیام نور

"اگر مجاهدت فداکارانه جوانان این مرزوبوم که به این شهادت‌ها منتهی شده است نمی‌بود، همه روزهای این ملت، در زیر چتر سیاه ظلم و تجاوز و دخالت دشمنان اسلام و ایران، به شب‌های تار بدل می‌گشت." «مقام معظم رهبری»

در فرهنگ لغت ایرانیان کلمه «جنگ» بیانگر سختی‌های فراوان در زمانی است که نظام نوپای انقلاب اسلامی به تازگی شروع به حرکت کرده بود که توسط نیروهای زورگوی جهان و صهیونیسم برای از بین بردن تنها انقلاب مکتبی جهان به وجود آمد. بی‌شک جنگ حامل همه‌ی شرایط منفی برای زندگی مردم است. جنگ آوارگی به بار می‌آورد، اقتصاد و زیرساخت‌های کشور را نابود می‌کند و مهمترین اثر منفی جنگ برای ایران شهادت فداکارترین و پاک‌ترین جوانان این مرزوبوم بود که در ایدئولوژی جنگ تلفات انسانی قوی‌ترین ضربه را به پیکره هر جامعه می‌زند.

جنگ تحمیلی هشت ساله به رهبری پیر فرزانه انقلاب اسلامی مدیریت و رهبری شد، رهنمودهای مدبرانه امام روح‌الله و مدیریت جنگ از یک سو و تکیه بر پشتوانه معنوی حماسه کربلا از سوی دیگر، تمام تفکرات اتاق فکر جنگ عراق و مستشاران نظامی خارجی‌شان را خنثی ساخت تا مردان و زنان سرزمین پارس، مناطق تصرف شده خود را از دشمن باز پس گیرند.

حال با وجود شرایط نابرابر تجهیزات نظامی و تسلیحات ایران و ارتش بعث عراق و همچنین وجود تحریم‌های کمرشکن اثرات مثبت و منفی جنگ موجب موفقیت‌ها و شکست‌هایی شد که سرانجام پس از هشت سال آتش بس در 29 مرداد 1367 پذیرفته شد و جنگ پایان پذیرفت. برخی بر این باورند که ما در جنگ با وجود انبوه تلفات نیروی انسانی از نظر جنگی شکست خورده جنگ هستیم، اما باید اذعان کرد معیار سنجش در پیروزی یا شکست در جنگی که بر ما تحمیل شد اهداف جنگی صدام بود که عملی نشد. صدام که آغازگر جنگ بود اهدافی داشت که با مقاومت سپاه اسلام مواجهه شد و به نتیجه نرسید.
بر اساس گزارش «آنتونی کردزمن» اهداف و مقاصد واقعی عراق از تهاجم به ایران را آمیزه‌ای از اهداف هشت‌گانه زیر می‌داند که به اختصار به شرح زیر است:

1) تأمین امنیت رژیم صدام در قبال موج انقلاب اسلامی ایران؛

2) تأمین امنیت مرزهای عراق و دست‌یابی به مواضع دفاعی مناسب‌تر؛

3) لغو معاهدهِ 1975 الجزایر و اعمال کنترل کامل بر تمامی آب‌راه اروندرود؛

4) متلاشی کردن توان نظامی ایران در فرصت به وجود آمده از انقلاب؛

5) ایجاد وضعیتی که به سقوط رژیم انقلابی منجر شود و دولتی طرفدار عراق بر سرکار آید؛

6) تصرف استان نفت‌خیز و کلیدی خوزستان برای دست یافتن به موقعیت برتر در خلیج فارس؛

7) تبدیل شدن به یک قدرت برتر منطقه‌ای؛

8) تبدیل شدن به قدرت برتر جهان عرب در انزوای مصر؛

صدام که تصور می‌کرد حداکثر در طول یک هفته خوزستان را به تصرف خود درآورد و بر این اساس جمهوری اسلامی ایران را به پذیرش حاکمیت از بغداد مجبور سازد، در حالی که قسمتی از این هدف 35 روز به طول انجامید تا فقط خرمشهر را تصرف کند، نه تنها نتوانست خوزستان را در مدت پیش‌بینی شده به تصرف خود درآورد، بلکه از تکمیل محاصره آبادان نیز عاجز ماند، چرا که مقاومت‌های مردمی در شهرها، ارتش عراق را زمین‌گیر و ضمن به تحلیل رفتن توان نظامی هزینه‌های سنگین و تلفات انسانی بسیاری را به بار آورد.

با نگاهی وسیع و عمیق به جنگ هشت ساله، هم به دلیل عدم وصول اهداف، هم به دلیل تلفات و خسارات و هم پیامدهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جنگ که به حوادث گوناگون درعراق و جنگ دیگری منتهی شد، عراق بازنده جنگ بود. در مقابل جمهوری اسلامی ایران که توانسته بود شهرهای تصرف شده خود را آزاد کند و به مرزهای بین‌المللی بازگردد و به طور کلی مانع از تحقق اهداف رژیم بعث عراق شود، طرف پیروز جنگ بود.

با توجه به طولانی بودن جنگ و تحمل خسارات و هزینه‌های گسترده، هم برای ایران و عراق و هم به کشورهای منطقه خاورمیانه هزینه‌های مادی و انسانی زیادی به بار آورد که فرصت‌های زیادی برای پیشرفت این ممالک از دست رفت و در نقطه مقابل این کشورهای صادر کننده جنگ افزارها و اقلام مصرفی بودند که کشورهای در حال جنگ را به بزرگترین وارد کننده در بازه زمانی طولانی مبدل ساختند و بدون پرداخت هزینه سود برندگان اصلی جنگ تولیدکننده و صادرکنندگان تسلیحات و جنگ افزارها بودند.

اثرات مثبت دفاع مقدس برای ایران توفیقی اجباری برای تکامل و پیشرفت و باور به ارزش‌های نیروهای بومی و ایرانی بود که به درجه بالایی از اعتقاد مردم به انقلاب ‌شان منجر شد که توانست تحریم‌ها را دور بزند و خود را به تکامل و پویایی که اکنون به آن نقطه رسیده است، مبدل سازد./اختصاصی

انتهای پیام/